تأثیر نور، مدت زمان سرمادهی و سن بذر بر جوانه زنی بذرهای کما (<i>ferula ovina)</i>)

گیاه کما یکی از گونه های مرتعی اصفهان و چهار محال و بختیاری است که هم اکنون گستره های طبیعی آن در معرض نابودی قرار گرفته است. یافتن پاره ای اطلاعات در زمینه خواب اولیه و فاکتورهای مؤثر در شکست خواب و شرایط بهینه جوانه زنی دانه برای بازسازی عرصه های این گیاه ضروری است. بنابراین در این پژوهش دو آزمایش فاکتوریل با طرح کاملاً تصادفی به اجرا در آمد. اولین آزمایش با 6 تکرار برای ارزیابی فاکتورهای سن بذر، نور و طول مدت سرمادهی بردرصد جوانه زنی بذرهای کما اجرا شد. در دومین آزمایش، اثر مدت زمان سرمادهی و سن بذر بر t50 بذرها در 3 تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که یکسال ذخیره سازی بذرها، درصد جوانه زنی آنها را کاهش داده است. ولی این کاهش از نظر آماری معنی دار نبود. دانه های یک ساله نسبت به دانه های تازه برداشت شده t50 بزرگ تری داشتند که کاهش بنیه و سرعت جوانه زنی را نشان می داد. آنالیز داده ها نشان داد که اثر نور در سطح 1% معنی دار بود. میزان جوانه زنی در برابر نور 6/45 درصد بیش از تاریکی مطلق بود. بنابراین بذرهای کما فتوبلاستیک مثبت بوده وجوانه زنی آنها وابسته به نور است. هم چنین شرایط سرد و مرطوب، تأثیر معنی داری بر جوانه زنی بذرهای کما داشت. پیش سرمای مرطوب 9-7 هفته بهترین تیمار برای شکست خواب بذرهای کما بود. این مدت زمان سرمادهی بنیه بذرها را بهبود بخشید و سرعت جوانه زنی را تقویت کرد اما نتوانست جایگزین اثر نور شود. در هر شرایطی نور در طی آزمون برای حصول نتایج بهینه لازم بود. نیاز به نور و سرما ممکن است در راستای سازگاری به شرایط اکولوژیک زیستگاه این گیاه در چهارمحال و بختیاری باشد.